بهطوری که دکتر عباس صداقت، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه جامعه ما جامعه جوانی است و خطر استفاده از داروهای روانگردان بیش از همه جوانان را تهدید میکند، به فارس گفت: با توجه به اینکه داروهای روانگردان قدرت تصمیمگیری را مختل میکند، این اختلال در تصمیمگیری سبب میشود که آموزشها در عمل با شکست مواجه شود و فرد در نتیجه عدمقدرت تصمیمگیری در خطر ارتباط جنسی محافظت نشده که زمینهای برای بروز HIV مثبت است، قرار گیرد.
وی با اشاره به اقدامات و پیشبینیهای ارگانهای مختلف از جمله ستاد مبارزه با موادمخدر و سازمان بهزیستی بهمنظور کاهش عرضه و تقاضای انواع مواد اعتیادآور و مخدر، ادامه داد: وزارت بهداشت نیز اطلاعرسانی در زمینه خطر گسترش مصرف مواد روانگردان و بهدنبال آن احتمال در معرض خطر HIV مثبت قرار گرفتن را در دستور کار خود دارد، اما اطلاع رسانی در این مورد فراتر از ماموریت سازمانی وزارت بهداشت است و لازم است ارگانهای دیگر از جمله رسانهها و سازمان صدا و سیما بهعنوان سازمان اصلی در اطلاع رسانی به این موضوع بیشتر توجه کنند.
رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت 8 ماه پیش هم نسبت به استفاده برخی جوانان از داروهای روانگردان هشدار داده بود. اما اگرچه در ذهن اکثر اقشار جامعه، اعتیاد تزریقی حرف اول را در ابتلا به این بیماری مهلک میزند، شاید جای سؤال باشد که داروهای روانگردان در این میان چه نقشی را قرار است ایفا کند؟
دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماریهای عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این رابطه به همشهری اینطور توضیح میدهد: متأسفانه در سالهای اخیر هنوز هم مهمترین راه شایع انتقال ایدز در کشور ما استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی است، ولی طی این سالها بهعلت سهولت دسترسی به داروهای روانگردان مثل آمفتامینها و متآمفتامینها (شیشه)، داروهایی مثل اکستازی یا کراک (هروئین خالص کمپرس شده) میزان ابتلا به ایدز، افزایش یافته است.
وی در ادامه تصریح میکند: سیستم تهاجمی این داروها در افرادی که از آنها استفاده میکنند، افزایش مییابد؛ بهطوری که این افراد مایل به برقراری رابطه جنسی هستند وبعد از استفاده از این داروها دیگر هیچگونه مسائل اخلاقی و استفاده از وسایل پیشگیری را رعایت نخواهند کرد.
وی با بیان اینکه حتی در خیلی از موارد تعداد شرکای جنسی هم در این افراد که عمدتا معتادان تزریقی هستند، افزایش مییابد، خاطرنشان میکند: البته این اتفاق فقط مخصوص کشور ما نیست چون در ایالات متحده آمریکا هم اگرچه تا سال 2000 سفلیس از جمله بیماریهایی بود که دیگر رو به فراموشی میرفت ولی از سال 2004بهدنبال استفاده از داروهای روانگردان، این بیماری باز هم سیر صعودی پیدا کرد.
دکتر صداقت نیز میگوید: مصرف روانگردانها باعث میشود که فعالیت جنسی افراد افزایش یابد در نتیجه آموزشهای پیشگیری از ایدز هیچ تاثیری در چنین مواقعی ندارد.
اما درحالیکه به عقیده مسئولان وزارت بهداشت، این وزارتخانه در کاهش موارد جدید ابتلا به ایدز بهخصوص در میان معتادان تزریقی موفق عمل کرده، دکتر مردانی معتقد است: ما در حال حاضر بیم این مسئله را داریم که داروهای روانگردان جای استفاده از سرنگ مشترک و اعتیاد تزریقی را بگیرد و مهمترین عامل در ابتلا به بیماری ایدز محسوب شود و این یعنی فاجعه.
ایــن متــخصـص بیماریهای عفونی معتقد است: سالهای اخیر بهعلت استفاده از برنامه راهبردی کشوری کنترل اعتیاد تزریقی و استفاده از برنامههای کاهش آسیب بهخصوص در زندانها و آموزش عدماستفاده از سرنگ مشترک، موارد جدید ابتلا به ایدز در میان معتادان تزریقی به حداقل رسیده است ولی متأسفانه همین افراد بهدلیل استفاده از داروهای روانگردان در حال ابتلا به این ویروس هستند.
به هیچ وجه موفق نبودیم!
«نبود کنترل و آموزش باعث افزایش آمار ایدز در چند ماه گذشته شده است.» اگرچه بنابر عقیده کارشناسان وزارت بهداشت، این وزارتخانه در اجرای برنامههای کنترلی خوب عمل کرده است، رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور، افزایش آمار مبتلایان به ایدز و HIV را ناشی از عدمکنترل این بیماری میداند.
دکتر مینو محرز در ارتباط با افزایش آمار مبتلایان به ایدز میگوید: البته انتظاری جز این نمیرود چون وقتی کنترل صورت نمیگیرد و آموزش را فراموش کردهایم در نتیجه آمار ابتلا به این بیماری افزایش مییابد.
رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور با عنوان این مطلب که در حال حاضر بیشترین راه شیوع بیماری ایدز از طریق تماس جنسی رخ میدهد و با انتقاد از عدمآموزش مقابله با شیوع ایدز از طریق تماس جنسی خاطرنشان میکند: متأسفانه رسانهها از این بحث غافل ماندهاند و در خانوادهها، مدارس و... نیز هیچ آموزش و اطلاعرسانی در زمینه انتقال بیماری از طریق جنسی صورت نمیگیرد.
این در حالی است که به گفته دکتر مردانی هنوز هم این آگاهی به خانوادهها داده نشده که موادمخدری مثل کراک و شیشه علاوه بر خاصیت اعتیادزایی میتوانند چه نقش مؤثری در ابتلا به ایدز از طریق رابطه جنسی پرخطر داشته باشند.